Welcome to
ห้องโหรแว่นทิพย์
ศาสตร์แห่งปัญญาเพื่อชีวิตที่ดีกว่า

หลักเกณฑ์การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียง
(ราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่ม 116 ตอนที่ 37 ลงวันที่ 11 พ.ค. 2542)

หลักเกณฑ์การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันฉบับนี้ เป็นการถอดโดยวิธีถ่ายเสียง (transcription) เพื่อให้อ่านเป็นคำภาษาไทยที่เขียนด้วยอักษรโรมันให้ได้ใกล้เคียง โดยไม่คำนึงถึงการสะกดการันต์และวรรณยุกต์ เช่น จันทร์ = chan , พระ = phra , แก้ว = kaeo

๑ ตารางเทียบเสียงพยัญชนะ

พยัญชนะ		อักษรโรมัน		ตัวอย่าง
		ตัวต้น	ต้วสะกด
ก		k	k	กา = ka , นก = nok
ข ฃ ค ฅ ฆ		kh..1	k	ขอ = kho , สุข = suk โค = kho , ยุค = yuk ฆ้อง = khong , เมฆ = mek
ง		ng	ng	งาม = ngam , สงฆ์ = song
จ ฉ ช ฌ		ch..2	t	จีน = chin , อำนาจ = amnat ฉิ่ง = ching ชิน = chin , คช = khot เฌอ = choe
ซ ทร (เสียง ซ) ศ ษ ส		s	t	ซา = sa , ก๊าซ = kat ทราย = sai ศาล = san , ทศ = thot รักษา = raksa , กฤษณ์ = krit สี = si , รส = rot
ญ		y	n	ญาติ = yat , ชาญ = chan
ฎ ฑ (เสียง ด) ต		d	t	ฎีกา = dika , กฎ = kot บัณฑิต = bandit , ษัฑ = sat ด้าย = dai , เป็ด = pet
ฏ ต		t	t	ปฏิมา = patima , ปรากฏ = prakot ตา = ta , จิต = chit
ฐ ฑ ฒ ถ ท ธ		th..1	t	ฐาน = than , รัฐ = rat มณฑล = monthon เฒ่า = thao , วัฒน์ = wat ถ่าน = than , นาถ = nat ทอง = thong , บท = bot ธง = thong , อาวุธ = awut
ณ น		n	n	ประณีต = pranit , ปราณ = pran น้อย = noi , จน = chon
บ		b	p	ใบ = bai , กาบ = kap
ป		p	p	ไป = pai , บาป = bap
ผ พ ภ		ph..1	p	ผา = pha พงศ์ = phong , ลัพธ์ = lap สำเภา = samphao , ลาภ = lap
ฝ ฟ		f	p	ฝั่ง = fang ฟ้า = fa , เสิร์ฟ = saep
ม		m	m	ม้าม = mam
ย		y	-	ยาย = yai
ร		r	n	ร้อน = ron , พร = phon
ล ฬ		l	n	ลาน = lan , ศาล = san กีฬา = kila , กาฬ = kan
ว		w	-	วาย = wai
ห ฮ		h	-	หา = ha , ฮา = ha

หมายเหตุ :

๑..ในทางสัทศาสตร์ ใช้ h เป็นตัวสัญลักษณ์เพื่อแสดงลักษณะเสียงธนิต (เสียงที่มีกลุ่มลมพุ่งตามออกมาในขณะออกเสียง) h ที่ประกอบหลัง k p t จึงเป็นไปตามหลักเกณฑ์ทางสัทศาสตร์ ดังนี้

*k แทนเสียง ก เพราะเป็นเสียงสิถิล (เสียงที่ไม่มีกลุ่มลมพุ่งตามออกมาในขณะออกเสียง) kh จึงแทนเสียง ข ฃ ค ฅ ฆ เพราะเป็นเสียงธนิต
*p แทนเสียง ป ซึ่งเป็นเสียงสิถิล ph จึงแทนเสียง ผ พ ภ เพราะเป็นเสียงธนิต ไม่ใช่แทนเสียง ฟ
*t แทนเสียง ฏ ต ซึ่งเป็นเสียงสิถิล th จึงแทนเสียง ฐ ฑ ฒ ถ ท ธ เพราะเป็นเสียงธนิต

๒..ตามหลักสัทศาสตร์ ควรใช้ c แทนเสียง จ ซึ่งเป็นเสียงสิถิล และ ch ใช้แทนเสียง ฉ ช ฌ ซึ่งเป็นเสียงธนิต ดังที่ใช้กันในภาษาบาลี - สันสกฤต เขมร ฮินดี อินโดนีเซียและภาษาอื่นๆ อีกหลายภาษา แต่ที่มิได้แก้ไขให้เป็นไปตามหลักสัทศาสตร์ เนื่องจากเกรงว่าจะทำให้ไขว้เขวกับการสะกดและออกเสียงตัว c ในภาษาอังกฤษ ซึ่งคนไทยมักใช้แทนเสียง ค หรือ ช ตัวอย่าง เช่น จน / จิต หากเขียนตามหลักสัทศาสตร์เป็น con / cit ก็อาจออกเสียงตัว c เป็นเสียง ค ในคำว่า con และออกเสียง ช ในคำว่า cit ดังนั้นจึงยังคงให้ใช้ ch แทนเสียง จ ตามที่คุ้นเคย เช่น จุฬา = chula , จิตรา = chittra

๒ ตารางเทียบเสียงสระ

สระไทย	อักษรโรมัน	ตัวอย่าง
อะ, ไม้หันอากาศ (สระอะลดรูป), รร (มีตัวสะกด), อา	a	ปะ = pa , วัน = wan สรรพ = sap , มา = ma
รร (ไม่มีตัวสะกด)	an	สรรหา = sanha  สวรรค์ = sawan
อำ	am	รำ = ram
อิ , อี	i	มี = mi , มีด = mit
อึ , อื	ue..1	นึก = nuek , หรือ = rue
อุ , อู	u	ลุ = lu , หรู = ru
เอะ, เอ็ง(เอะ ลดรูป), เอ	e	เละ = le, เล็ง = leng, เลน = len
แอะ , แอ	ae	และ = lae, แสง = saeng
โอะ , - (โอะ ลดรูป),  โอ, เอาะ, ออ	o	โละ = lo, ลม = lom, โล้ = lo, เลาะ = lo, ลอม = lom
เออะ, เอิง(เออะ ลดรูป), เออ	oe	เลอะ = loe, เหลิง = loeng, เธอ = thoe
เอียะ, เอีย	ia	เผียะ = phia, เลียน = lian
เอือะ, เอือ	uea..2	*, เลือก = lueak
อัวะ, อัว -ว- (อัว ลดรูป)	ua	ผัวะ = phua, มัว = mua รวม = ruam
ใอ, ไอ, อัย, ไอย, อาย	ai	ใย = yai, ไล่ = lai, วัย = wai ไทย = thai, สาย = sai
เอา, อาว	ao	เมา = mao, น้าว = nao
อุย	ui	ลุย = lui
โอย, ออย	oi	โรย = roi, ลอย = loi
เอย	oei	เลย = loei
เอือย	ueai	เลื้อย = lueai
อวย	uai	มวย = muai
อิว	io..3	ลิ่ว = lio
เอ็ว, เอว	eo	เร็ว = reo, เลว = leo
แอ็ว, แอว	aeo	แผล็ว = phaeo, แมว = maeo
เอียว	iao	เลี้ยว = liao
ฤ (เสียง รึ), ฤา	rue	ฤษี , ฤาษี = ruesi
ฤ (เสียง ริ)	ri	ฤทธิ์ = rit
ฤ	roe	ฤกษ์ = roek

หมายเหตุ :

๑..ตามหลักเดิม อี อื อุ อู ใช้ u แทนทั้ง 4 เสียง แต่เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างเสียง อึ อื กับ อุ อู จึงให้ใช้ u แทน อุ อู และใช้ ue แทน อึ อื

๒..ตามหลักเดิม เอือะ เอือ อัวะ อัว ใช้ ua แทนทั้ง 4 เสียง แต่เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างเสียง เอือะ เอือ กับ อัวะ อัว จึงใช้ ua แทน อัวะ อัว และ uea แทน เอือะ เอือ เป็นสระประสมซึ่งประกอบด้วยเสียง อี หรือ อื ( ue ) กับเสียง อะ หรือ อา ( a )

๓..ตามหลักเดิม เสียง อิว ใช้ iu และเอียว ใช้ ieu แต่เนื่องจากหลักเกณฑ์นี้เสียงที่มีเสียง ว ลงท้าย และแทนเสียงด้วยตัว o ซึ่งได้แก่ เอา อาว ( ao ) , เอ็ว เอว ( eo ) , แอ็ว แอว ( aeo ) ดังนั้นเพื่อให้เป็นไปในทำนองเดียวกัน อิว ซึ่งเป็นเสียง อิ กับ ว จึงลงท้ายด้วย i + o คือ io ส่วนเสียง เอียว ซึ่งมาจากเสียง เอีย กับ ว จึงแทนด้วย ia + o เป็น iao

*..ไม่มีคำที่ประสมด้วยสระเสียงนี้ใช้ในภาษาไทย