วิธีคำนวณสมผุสลัคนา

 

คนโบราณเข้าใจว่า คำนวณจากเส้นแวงที่มากกว่าไปหาเส้นแวงที่น้อยกว่า ควรต้องนำไปลบออก แต่ความเป็นจริงไม่เกี่ยวกับเส้นแวงมากหรือน้อย เกี่ยวกับการหมุนรอบตัวเองของโลก จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง ต้องมีช่วงเวลาที่เพิ่มมากขึ้น จึงต้องนำไปบวก

ในปัจจุบันนี้ เรามีโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เพียงแต่ใส่เวลาเกิดตามเวลานาฬิกา แล้วกรอกจังหวัดที่เกิด โปรแกรมจะนำไปบวกให้เอง ก็จะได้สมผุสของลัคนาที่แท้จริงตามเวลาท้องถิ่นของกทม.

เนื่องจากโปรแกรมคอมพิวเตอร์ต่างๆใช้ saurce เป็นเวลาอันโตนาที ซึ่งอาณาเขตของราศีจะไม่ใช่ 30 องศาหรือ 120 นาทีเป๊ะๆ ถ้าใช้การคำนวณอัตราการหมุนรอบตัวเองของโลกด้วยอัตรา 4 นาทีต่อ 1 องศา การคำนวณจากจุดอาทิตย์อุทัยไปยังเวลาเกิด ถ้าคำนวณด้วยมือจะไม่ได้สมผุสลัคนาที่ตรงกัน จะแตกต่างกันเล็กน้อย ปัจจุบันเราไม่ใช้การคำนวณด้วยมืออีกต่อไป เพราะต้องเสียเวลามาก ก็ต้องเชื่อโปรแกรมคอมพิวเตอร์ไว้ก่อนว่า สมผุสลัคนาถูกต้องทุกอย่าง 

ความแตกต่างของสมผุสลัคนาระหว่างปฏิทินระบบสุริยยาตร์และปฏิทินระบบลาหิรี ก็คงยังไม่ตรงกัน และจะไม่ตรงกันตลอดไป ด้วยแนวคิดของนักโหราศาสตร์ยุคปัจจุบันที่เชื่อว่า ปฏิทินระบบสากลมีการคำนวณสมผุสของลัคนาและดาวเคราะห์ต่างๆถูกต้องกับความเป็นจริงบนท้องฟ้ามากกว่าปฏิทินระบบสุริยยาตร์ จึงได้นำปฏิทินสากลมาตัดค่าอายนางศ์ เพื่อให้ดวงอาทิตย์โคจรเข้าสู่จุดวิษุวัตตรงกับวันขึ้นปีใหม่ไทยหรือวันสงกรานต์ท้องฟ้า ซึ่งตรงกับวันที่ 13 เม.ย.ของทุกปี บางปีจะแตกต่างกันเล็กน้อย ดวงอาทิตย์อาจจะจรเข้าสู่จุด 0 องศาของราศีเมษอาจช้าหรือเร็วก็ได้

วิธีคำนวณสมผุสลัคนา

คำนวนหาสมผุสอาทิตย์ ณ. เวลาอาทิตย์ขึ้นของวันเกิด   เวลาเกิดท้องถิ่น(กรีนิช) ลบ ด้วยเวลาอาทิตย์ขึ้น ถ้าลบไม่ได้ บวก ด้วย 24 ช.ม. ได้เท่าไรกระจายเป็นนาฑี   ผลลัพธ์นาทีคำนวนให้เป็นองศา ใช้สูตร 4 นาทีต่อ 1 องศา ผลลัพธ์เป็น องศา ลิบดา   นำผลลัพธ์องศา บวก กับสมผุสอาทิตย์ ณ. เวลาอาทิตย์ขึ้น ได้เท่าไร=สมผุสลัคนาที่แน่นอน สถิตราศีนั้น

ตัวอย่างวิธีคำนวน

เด็กเกิด วันที่ 18 ก.ค. 2547 เวลา 08.00 น. ที่กทม.
(เวลา 08.00 น. เป็นเวลานาฬิกาของประเทศไทย ซึ่งกำหนดโดยศูนย์เวลาสากล โดยใช้เขตเวลาที่เส้นแวง 105°ตะวันออก [จ.อุบล] กรุงเทพตั้งอยู่บนเส้นแวงที่ 100°30´ตะวันออก โลกต้องหมุนรอบตัวเองอีก 4° 30´ จากเส้นแวง 105° ถึง 100° 30´ เทียบอัตราโลกหมุน 4 นาทีต่อ 1 องศา = โลกต้องหมุนรอบตัวเองอีก 18 นาที [จากจ.อุบล ถึง กทม.])                                                   
นำผลต่าง 18 นาทีมาบวกกับเวลาอัตรา = เวลาท้องถิ่น ดังนี้ 00.18 + 08.00 = 08.18 น.
ผลลัพธ์ คือ เวลาเกิดท้องถิ่นของ กทม.                               

วันที่ 18 ก.ค.47 อาทิตย์ขึ้น 6.03 น. สมผุสอาทิตย์ = 1° 45´ ราศีกรกฎ
เวลาเกิดท้องถิ่น ลบ เวลาอาทิตย์ขึ้น 8.18 - 6.03 = 2 ช.ม.15 นาที กระจายเป็นนาที = 135 นาที
ใช้สูตร 4 องศา = 1 นาที /  135 ÷ 4 ผลลัพธ์ = 33° 45´ (ได้ผลต่างของเวลาอาทิตย์ขึ้นกับเวลาเกิด)

ณ.วันเกิด ดวงอาทิตย์สถิตราศีกรกฎ
ราศีกรกฎเริ่มต้นที่ 90° + สมผุสอาทิตย์ 1° 45´
ผลลัพธ์ = 91° 45´ + ผลต่างเวลาอาทิตย์ขึ้นกับเวลาเกิด 33° 45´
ผลลัพธ์ = 125° 30´ - เริ่มต้นราศีสิงห์ที่ 120°
ผลลัพธ์ = 5° 30´ คือ สมผุสลัคนา สถิตราศีสิงห์ นวางค์ ๖ ตรียางค์ ๑ เสวยฤกษ์ มาฆะ นักษัตรฤกษ์ที่ ๑๐ ประกอบด้วย ทลิทโท แห่งฤกษ์
คำนวณด้วยโปรแกรมระบบนิรายนะ(ลาหิรี) ลัคนาสถิตราศีสิงห์ สมผุส 3° 11´

ท่านที่ใช้แผ่นหมุนในการหาลัคนา ให้ทำดังนี้

หาดวงจักรราศีวิพากษ์ ที่กำหนด 1 ราศี = 30 องศา หรือ 120 นาที แล้วถ่ายเอกสารปรับขนาดให้เท่ากับแผ่นบนของแผ่นลัคนา ตัดออกเป็นแผ่นวงกลม นำมาปิดทับบนแผ่นลัคนาด้านบน ท่านก็จะได้แผ่นหมุนหาสมผุสลัคนา โดยใช้อัตราส่วนโลกหมุน 4 นาที ต่อ 1 องศา ใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด

แสดงส่วนต่างระหว่างเวลาอัตรา(เวลานาฬิกา) กับเวลาท้องถิ่นต่าง ๆ
ให้นำส่วนต่างบวกด้วยเวลานาฬิกา
เริ่มใช้ สำหรับผู้ที่เกิดตั้งแต่วันที่  ๑  เมษายน  พ.ศ. ๒๔๖๓  เป็นต้นมา